Beperkingen op religieuze kleding van vrouwen

in veel landen over de hele wereld worden de keuzes van vrouwen over hun kleding en uiterlijk tot op zekere hoogte beperkt door wetten, beleidsmaatregelen of voorschriften van de overheid. In de afgelopen jaren hebben de meeste van deze landen wetten of beleid gehad die vrouwen verbieden om religieuze kleding te dragen op openbare plaatsen of hun mogelijkheden beperken om dit in sommige omstandigheden te doen. Ter vergelijking: veel minder landen eisen dat vrouwen om religieuze redenen bepaalde kleding dragen (zoals hoofddoeken of lange jurken).

in het kader van zijn jaarlijkse studie over de beperkingen van de overheid op religie en sociale vijandelijkheden met betrekking tot religie, volgt Pew Research Center het aantal landen waar een bepaald niveau van Overheid – nationaal, provinciaal of lokaal – het dragen van religieuze symbolen reguleert, zoals hoofdbedekkingen voor vrouwen en gezichtshaar voor mannen.”1 kijkend naar alleen die wetten, beleid of regelgeving die specifiek van toepassing zijn op vrouwen, constateert het centrum dat 50 van de 198 landen en gebieden in de studie ten minste één wet of beleid hadden dat de religieuze kleding van vrouwen reguleerde in 2012 en 2013, de twee meest recente jaren waarvoor gegevens beschikbaar zijn. Ongeveer driekwart van deze landen (39 van de 50, of 78%) had een wet of beleid dat het vermogen van vrouwen om religieuze kleding te dragen beperkt, terwijl ongeveer een kwart (12 van de 50, of 24%) ten minste één wet of beleid had dat vrouwen bepaalde kleding vereiste. Sommige van deze wetten of beleidsmaatregelen werden landelijk toegepast, terwijl andere werden opgelegd op provinciaal, staats-of lokaal niveau. Eén land-Rusland-had een beleid dat vrouwen verbood religieuze kleding te dragen (op het grondgebied van Stavropol, waar Islamitische hoofddoeken of hijabs verboden waren op openbare scholen) en een beleid dat vrouwen verplichtte om religieuze kleding te dragen (in Tsjetsjenië, waar vrouwen verplicht waren om hijabs te dragen in alle openbare gebouwen).2

wetten of beleidsmaatregelen die het vermogen van vrouwen om religieuze kleding te dragen beperkten, waren met name gebruikelijk in Europa, waar 18 van de 45 landen van de regio (40%) ten minste één dergelijke beperking hadden in 2012-2013.3 verscheidene Europese landen verboden bepaalde soorten religieuze kleding in openbare plaatsen. In Frankrijk zijn de autoriteiten bijvoorbeeld voortgegaan met de handhaving van een wet die in 2010 is aangenomen en die mensen verbiedt hun gezicht te bedekken op openbare plaatsen, waaronder overheidsgebouwen, openbaar vervoer en locaties zoals restaurants en bioscopen. Degenen die niet voldoen aan het verzoek van een politieagent om hun gezicht te onthullen, kunnen worden beboet of bevolen om een burgerschapsklas bij te wonen.4 een soortgelijk beleid was van kracht in België, waar de politie een federale wet van 2011 handhaafde die mensen verbood kleding te dragen die het gezicht of grote delen ervan bedekt op openbare plaatsen. Overtreders kunnen worden beboet en / of tot zeven dagen worden vastgehouden.5 in December 2012 bevestigde het Grondwettelijk Hof van België het verbod en oordeelde dat het noodzakelijk was om de openbare veiligheid te beschermen, de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te waarborgen en “een bepaalde opvatting van ‘samenleven’ in de samenleving te behouden.”6

in het Midden – Oosten en Noord – Afrika hadden vier landen-Irak, Libië, Saoedi-Arabië en Soedan-wetten die vrouwen verplicht religieuze kleding te dragen. Autoriteiten in Saudi-Arabië, bijvoorbeeld, bleven vrouwen verplichten om een abaya (een loszittende zwarte mantel) in het openbaar te dragen.7 vier landen in het Midden – Oosten (20%) – Algerije, Egypte, Israël en Oman-hadden een beleid dat het vermogen van vrouwen om religieuze kleding te dragen in ten minste sommige situaties beperkte. In Egypte bijvoorbeeld verbood de regering vrouwelijke werknemers van de nationale luchtvaartmaatschappij tot 2012 hidjabs te dragen op het werk.8 veiligheidstroepen in Israël verhinderden sommige Palestijnse vrouwelijke gevangenen hidjabs te dragen tijdens ondervragingen.9 in Algerije mochten vrouwelijke overheidsmedewerkers hoofddoeken en gezichtsbedekkende Islamitische sluiers (niqabs) dragen, maar de autoriteiten ontmoedigden bepaalde werknemers om dit te doen als het “de uitvoering van hun officiële taken zou bemoeilijken.”Oman stond vrouwen toe om hoofddoeken te dragen op officiële foto’ s, maar het stond hen niet toe om gezichtsbedekkende sluiers te dragen.10

in de regio Azië-Stille Oceaan werden in zes van de 50 landen wetten of beleidsmaatregelen vastgesteld die vrouwen verplichten religieuze kleding te dragen (12%). In Indonesië bijvoorbeeld verplicht 79 lokale statuten vrouwen in 2013 een hijab te dragen, terwijl Iraanse vrouwen hun haar moesten bedekken en loszittende kleding moesten dragen op openbare plaatsen.In 11 van de 50 landen in de regio Azië-Stille Oceaan (22%) waren er in 2012-2013 11 wetten die het vermogen van vrouwen om religieuze kleding te dragen beperkten. In India verboden sommige scholen en hogescholen in bepaalde gebieden vrouwelijke moslimstudenten en leraren hoofddoeken te dragen, onder verwijzing naar uniform dress codes. Singapore verbood ondertussen enkele werknemers in de publieke sector, waaronder verpleegkundigen, militaire officieren in de frontlinie en werknemers van bepaalde scholen, om hijabs te dragen op de werkplek.

In sub-Sahara Afrika, wetten of beleid, waarbij vrouwen het dragen van religieuze kledij aanwezig in één land – Somalië – waar de Islamitische extremistische groepering al-Shabaab vereist vrouwen die wonen in gebieden onder haar controle te worden gesluierd in het openbaar in 2012.12 Wetten of beleid, het beperken van religieuze kledij aanwezig in vijf landen in sub-Sahara Afrika. Vrouwen in Mozambique mochten geen hoofddoeken dragen op officiële foto ’s voor identificatiedocumenten, en meisjes mochten geen gezichtsbedekkende sluiers of bodybedekkende boerka’ s dragen op openbare scholen. 13 in Kenia verhinderden sommige overheidsscholen meisjes lessen te volgen als ze hoofddoeken of andere religieuze kleding droegen. Dit beleid getroffen niet alleen moslims, maar ook leden van de Akorino groep, die christelijke en traditionele Afrikaanse stijlen van aanbidding combineert; haar volgelingen, zowel mannen als vrouwen, meestal bedekken hun hoofd.

de voor deze studie gebruikte bronnen hebben geen landen in Amerika gevonden die vrouwen in 2012-2013 verplicht om religieuze kleding te dragen, maar één land – Canada – beperkte religieuze kleding voor vrouwen. Kandidaten voor het Canadese Burgerschap moesten alle gezichtsbedekkende sluiers verwijderen bij het afleggen van de eed van burgerschap, zodat de autoriteiten konden controleren of ze de eed hadden gereciteerd. In April 2013 oordeelde een rechter in de Canadese provincie Ontario dat een moslimvrouw haar sluier moest verwijderen om te getuigen in een aanrandingszaak. De Canadese Supreme Court had in 2012 bepaald dat de presidentsrechters dergelijke beslissingen moeten nemen op een geval-per-geval basis.14

regulering van religieuze kleding is een van de 20 items die deel uitmaken van de jaarlijkse index van het Pew Research Center om de omvang van overheidsbeperkingen op religie over de hele wereld te meten. Om deze en andere indicatoren van de overheid beperkingen op religie te volgen, onderzoekers kammen door meer dan een dozijn openbaar beschikbare, veel geciteerde bronnen van informatie, waaronder de VS State Department ‘ s jaarverslagen over internationale godsdienstvrijheid en jaarverslagen van de U. S. Commission on International Religious Freedom, evenals verslagen van verschillende onafhankelijke, niet-gouvernementele organisaties en een verscheidenheid van Europese en Verenigde Naties organen. Als een incident in een van deze bronnen wordt vermeld, kunnen onderzoekers krantenartikelen of andere bronnen doorzoeken naar aanvullende details om de anekdotes uit te werken die worden gebruikt om de beperkingen te illustreren.

de studies van het centrum over religieuze beperkingen maken deel uit van het Pew-Templeton Global Religious Futures project, dat religieuze veranderingen en de impact ervan op samenlevingen over de hele wereld analyseert. Dit project wordt gezamenlijk gefinancierd door de Pew Charitable Trusts en de John Templeton Foundation.

vrouwen werden ook lastig gevallen wegens religieuze kleding

zelfs in landen die de kleding van vrouwen niet officieel reguleren, worden vrouwen soms geconfronteerd met sociale druk om te voldoen aan lokale gebruiken of maatschappelijke normen met betrekking tot religieuze kleding. Niet-naleving kan leiden tot intimidatie of vijandigheid jegens vrouwen door particulieren, organisaties of sociale groepen. Dit omvat gevallen waarin vrouwen worden lastiggevallen voor het dragen van religieuze kleding, evenals gevallen waarin ze worden lastiggevallen voor vermeende schendingen van religieuze kledingvoorschriften. Pew Research Center ‘ s laatste studie over religieuze beperkingen en vijandelijkheden blijkt dat meer dan 50 landen hadden ten minste één incident met dit soort intimidatie in 2013.15

intimidatie van vrouwen over religieuze kleding is een van de 13 maatregelen die deel uitmaken van de jaarlijkse index van het Pew Research Center om de omvang van sociale vijandelijkheden met betrekking tot religie over de hele wereld te meten.16 om intimidatie van vrouwen over religieuze kleding te volgen, kammen onderzoekers in het centrum door dezelfde informatiebronnen die worden gebruikt om overheidsbeperkingen op religie te volgen.

het is belangrijk op te merken dat de codering van deze maatregel slechts de aanwezigheid of afwezigheid van intimidatie in een bepaald land weerspiegelt, niet de omvang van de intimidatie. Een land dat een enkel incident van intimidatie heeft gehad, is gecodeerd hetzelfde als een land dat wijdverspreide intimidatie heeft gehad. Het is ook zeer waarschijnlijk dat de bronnen niet elk incident van intimidatie in een bepaald land vastleggen, met name incidenten die zich binnen gezinnen hebben voorgedaan. Bovendien is de definitie van intimidatie die in de bronnen wordt gebruikt zeer breed en omvat alles van schelden tot fysiek geweld. De bronnen proberen geen onderscheid te maken tussen de soorten intimidatie of de ernst van de intimidatie te bepalen. De bronnen zullen echter zeer waarschijnlijk nota nemen van zeer ernstige incidenten van intimidatie en opvallende incidenten die tot berichtgeving in de media leiden. Daarom geeft de codering van deze maatregel een algemeen beeld van hoe wijdverbreid dergelijke intimidatie is over de hele wereld en hoe het kan bijdragen aan het klimaat van mensenrechten en godsdienstvrijheid in bepaalde landen.

zoals hierboven vermeld, is de vraag opgenomen in de Social Hostilities Index (“werden vrouwen lastiggevallen wegens het overtreden van religieuze kledingvoorschriften?”) maakt geen onderscheid tussen intimidatie van vrouwen voor het dragen van religieuze kleding of voor het niet dragen van religieuze kleding. Voor dit rapport gingen onderzoekers terug en hercodeerden de gegevens uit 2012 en 2013 om te bepalen hoeveel landen meldingen hadden van elk type intimidatie.

gedurende deze periode van twee jaar werden vrouwen in 33 van de 198 landen lastiggevallen wegens het dragen van religieuze kleding (17%). Daarentegen werden vrouwen in 23 van de 198 landen (12%) lastig gevallen omdat ze zich niet aan religieuze kledingvoorschriften hielden. Er waren relatief weinig landen waar beide soorten intimidatie zich voordeden in 2012 en 2013 (vijf landen, of 3%).

over het algemeen was intimidatie van vrouwen over religieuze kleding in overeenstemming met de wetten, het beleid of de regelgeving van de regering. In de 39 landen die het vermogen van vrouwen om bepaalde religieuze kleding te dragen, beperkten, bijvoorbeeld, waren bij tweederde van alle gevallen van intimidatie vrouwen betrokken die dergelijke kleding droegen. En in de 12 landen die een of andere vorm van religieuze kleding verplicht stelden, hadden alle incidenten van intimidatie gemeld in de bronnen van het onderzoek betrekking op vrouwen die zich niet hielden aan de kledingvoorschriften.

soort intimidatie vrouwen met religieuze kleding varieerden per regio

als het gaat om gemelde incidenten van intimidatie, onderscheidt Europa zich op één belangrijk punt: in bijna de helft van de landen van de regio (21 van de 45) werd in 2012-2013 ten minste één melding gemaakt van vrouwen die werden lastiggevallen wegens het dragen van religieuze kleding. Dit is een hoger percentage dan in de vier andere regio ‘ s die in de studie zijn opgenomen.

vrijwel alle incidenten in Europa die in de bronnen van het onderzoek werden gemeld betroffen moslimvrouwen.17 een van de gevallen betrof een jonge moslimvrouw in Spanje die bijna de top van haar universitaire klas in farmacologie beëindigde, maar het moeilijk vond om een baan te vinden omdat ze haar sluier niet wilde verwijderen. In Frankrijk vielen twee mannen op 13 juni 2013 een zwangere moslimvrouw aan in de Parijse buitenwijk Argenteuil, waarbij ze haar in de maag trapte en probeerde haar hoofddoek te verwijderen en haar haar te knippen.18

relatief weinig Europese landen (drie van de 45, of 7%) hadden incidenten waarbij vrouwen werden lastiggevallen omdat ze geen religieuze kleding droegen. Een land dat dat deed was Rusland. Vrouwen in de Russische Republiek Tsjetsjenië werden onder druk gezet om hoofddoeken op openbare plaatsen te dragen als onderdeel van de zogenaamde “virtue campaign” van president Ramzan Kadyrov, en in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny werden verschillende vrouwen aangevallen met paintballpistolen toen ze in het openbaar verschenen zonder hoofddoeken te dragen.19

het Midden-Oosten en Noord-Afrika was de regio met het hoogste percentage landen waar vrouwen werden lastiggevallen omdat ze geen religieuze kleding droegen. Acht van de 20 landen van de regio (40%) hadden dergelijke incidenten in 2012 en 2013. In juli 2012, bijvoorbeeld, hebben islamistische rebellen die een wijk bezetten in Aleppo, Syrië, een fatwa of religieus edict uitgevaardigd, dat alle moslimvrouwen verplichtte zich te houden aan conservatieve normen van kleding, inclusief verbod op strakke kleding en make-up.20 in Tunesië meldde een vrouwelijke journalist dat hij in Mei 2013 in Tunis werd aangevallen voor het dragen van een mouwloze zomerjurk. Niet alle slachtoffers van dit soort intimidatie waren echter Moslims. In Israël, bijvoorbeeld, viel een groep ultra-orthodoxe joden (ook bekend als Haredi Joden) een vrouw aan in Ramat Beit Shemesh in januari 2012, sloeg haar autoruiten in en sloeg haar op het hoofd met een steen omdat ze dachten dat ze onbeschaamd gekleed was.

de regio Azië-Stille Oceaan had ongeveer gelijk aandeel in de landen waar vrouwen werden lastiggevallen wegens het dragen van religieuze kleding en het niet dragen van religieuze kleding (14% in het eerste geval, 16% in het laatste). Bij beide vormen van intimidatie waren vaak moslimvrouwen betrokken. Zo veroorzaakte een privé-Katholieke Universiteit in de Filippijnen in augustus 2012 een controverse toen het moslimstudenten verbood hoofddoeken te dragen, voordat het beleid werd omgedraaid onder druk van studenten en de lokale nationale Raad over islamitische Filippino ‘ s. In Maleisië werden vrouwen naar verluidt geconfronteerd met sterke sociale druk om de tudung te dragen, een lokale vorm van kleding met een hoofddoek.21

intimidatie van vrouwen over religieuze kleding vond plaats in minder dan 15% van de 48 landen in Afrika bezuiden de Sahara in 2012 en 2013. In drie landen in de regio werden vrouwen lastiggevallen voor het dragen van religieuze kleding (6%) en voor het niet dragen van religieuze kleding in vier landen (8%). Vrouwen in het zuiden van Nigeria, bijvoorbeeld, werd gezegd te hebben geconfronteerd met discriminatie op de arbeidsmarkt voor het dragen van hoofddoeken, met name in posities die interacties met klanten, zoals die in de banksector. En vrouwen in Mali die geen sluiers droegen, werden in de Islamitische Maghreb, die het noordelijke deel van het land gedurende het grootste deel van 2013 bezetten, het slachtoffer van afranselingen, geselen en willekeurige arrestaties door de handen van Al-Qaeda.22 in Swaziland – waar bijna 90% van de bevolking christelijk is – werd vrouwen verteld geen broeken en minirokjes te dragen in sommige gebieden van het land, waaronder gebieden onder de jurisdictie van “traditionele autoriteiten” en rond de woningen van stamleiders.23

in Amerika waren er meldingen van vrouwen die werden lastiggevallen voor het dragen van religieuze kleding in een van de 35 landen van de regio, Canada. Nadat de regerende politieke partij van Quebec, Parti Québécois, in 2013 een controversieel “Handvest van waarden” introduceerde dat overheidsmedewerkers zou hebben verboden om “opvallende” religieuze symbolen te dragen, meldden vrouwencentra in de provincie een toename van verbale en fysieke aanvallen op moslimvrouwen. De bronnen die gebruikt werden voor deze studie citeerden geen rapporten van vrouwen die lastiggevallen werden in Amerika omdat ze geen religieuze kleding droegen in 2012 en 2013.

in de bronnen van het onderzoek waren geen meldingen dat vrouwen in de Verenigde Staten in 2012-2013 werden lastiggevallen vanwege religieuze kleding. Het is echter belangrijk op te merken dat het gegevensverzamelingsproces voor de VS iets anders is dan voor de rest van de wereld, omdat een van de primaire bronnen die voor de studie worden gebruikt – het International Religious Freedom Report van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken – de VS niet dekt om ervoor te zorgen dat gebeurtenissen in de VS niet over het hoofd worden gezien, onderzoeken onderzoekers rapporten van de VS. Department of Justice en de FBI, evenals de primaire bronnen die gegevens over de Verenigde Staten bevatten, waaronder rapporten van de Anti-Defamation League, de Verenigde Naties, Human Rights Watch, de International Crisis Group en het United Kingdom Foreign & Commonwealth Office. Over het algemeen heeft de VS gematigde niveaus van zowel de overheid beperkingen op religie en sociale vijandelijkheden tegen religieuze groepen, ranking ergens in het midden bereik van bijna 200 landen geanalyseerd in Pew Research Center ‘ s meest recente rapport over religieuze beperkingen en vijandelijkheden wereldwijd.24