fragmenten van de heroïsche traditie
Beowulf en enkele andere overlevende werken-eerst verspreid als mondelinge poëzie, en later in manuscripten-laten zien hoe rijk de heroïsche traditie moet zijn geweest, en hoeveel vergeten, vernietigd of weggegooid werd. Een nu verloren manuscript bekend als het Finnsburh Fragment vertelt een episode ook gevonden in Beowulf waarin een huwelijk bedacht om een bloedvete eindigen resulteert in een bloedige strijd waarbij geen van beide partijen de overhand krijgt. Waldere, een gedicht dat in slechts twee fragmenten bestaat, behoort duidelijk tot dezelfde seculiere heroïsche traditie. Tijdens het bewind van Attila de Hun (434-53) en kort relerend delen van de legende van Walter Van Aquitaine, het herinnert aan de dood in de strijd, bevat martial pocht en viert de winst en verlies van roem en materiële rijkdom en de wapens van de oorlog.
langer, en vollediger, is de roll-call van volkeren, Naties en heldendaden gegeven door de reizende dichter Widsith, wiens naam betekent “wijd gereisd”, in een gedicht met dezelfde naam:Widsith sprak, en ontsloot zijn woord-schat,
hij die door de meeste mensen heen was gegaan,
volkeren en naties op aarde.Terwijl Widsith de wereld rondreist, spreekt en zingt hij over hen die hij eerder heeft ontmoet. Het complexe tapijt van heersers en volkeren wiens draden door dit gedicht dansen laat ons een duidelijk gevoel van zowel Hoe Angelsaksisch publiek deze verhalen tegenkwam, als van de tijden van turbulentie en weelde die zij herinnerden. We horen van Offa van Angeln, die ‘met één zwaard een grens markeerde tegen de Myrgings te Fifeldor’, en van de Gotische koning Eormanric, die Widsith een halsband ter waarde van 600 munten puur goud gaf.
herdenken van hedendaagse helden
maar deze lof was niet alleen voor de oude wereld, en de Angelsaksen maakten gebruik van dezelfde poëtische taal, symbolen en motieven om hedendaagse overwinningen – en nederlagen te herdenken. In de Angelsaksische kroniek voor 937, herdenkt de Slag bij Brunanburh de overwinning van West-Saksische en Mercische legers op een gecombineerde macht van Schotten en Vikingen, het vieren van boven alles de slachting van het binnenvallende leger, en de schande van degenen die overleefden om terug te glijden naar hun schepen. Het beroemdste Oudengelse strijdgedicht, de Slag bij Maldon, herdenkt een heel ander soort conflict: een veldslag die plaatsvond in 991, waarbij de Graaf van Essex, Byrhtnoth, zijn ofermod (’trots’ of ‘overmoed’) toestond om hem te verslaan. Byrhtnoth, de leider van zijn trouwe veteranen en lokale Angelsaksische troepen, stond een plunderend Vikingleger toe om een positie op het land in te nemen ter voorbereiding op de strijd. Dit resulteerde in zowel de heldhaftige dood van Byrhtnoth, en uiteindelijk een dappere nederlaag voor de Engelsen. Op een paar deserteurs na, worden bijna alle mannen van Byrthnoth geconfronteerd met de dood aan zijn zijde, terwijl ze een reeks spetterende toespraken houden. De oudere krijger Byrhtwold ziet zijn dood tegemoet door te zeggen:
het verstand moet harder zijn, het hart harder
de geest groter, naarmate onze kracht afneemt.
hier ligt onze leider volledig neergehakt
onze goede leider op de grond; moge hij altijd rouwen
die denkt zich nu af te keren van dit strijdspel.Samen tonen deze gedichten de omvang van wat verloren is gegaan uit de seculiere, heroïsche traditie van de Oudengelse poëzie; de werken die de overwinning in de oorlog, daden van moed, dappere opschepperij, bloedige gevechten en het winnen van grote schatten vierden.Geweld, demonen en christelijke heldendaden zijn in vele opzichten onlosmakelijk verbonden met deze seculiere en legendarische tradities zijn gedichten die bijbelse en heilige religieuze figuren afbeelden, die vaak in zeer vergelijkbare termen worden gepresenteerd. De droom van het Rood, waarin de sprekende boom waarop Christus werd gekruisigd een verslag van zijn dood geeft, presenteert Jezus niet als de lijdende ‘man van Smarten’, maar in de rol van een militaire krijgsheer die gewillig zijn dood tegemoet gaat. Elene, een gedicht in hetzelfde manuscript, biedt een verslag van de Romeinse keizer Constantijn ‘ s overwinning op zijn rivaal Maximianus in de Slag bij de Milvische brug. Voor de slag heeft Constantijn een visioen dat de overwinning garandeert zolang hij zijn mannen naar de oorlog leidt onder de vlag van Christus.