Slag bij Panipat

tweede en derde Slag bij Panipat (1556, 1761)

de expansie van het Mughal-Rijk, tot stilstand gekomen na de dood van zijn oprichter Babur in 1530, begon opnieuw onder Babur ‘ s kleinzoon, Akbar. Vechten op een veld dat zo gunstig was gebleken voor zijn grootvader, de jonge Akbar won een vitale overwinning op de machtige Hindoe heerser, Hemu.Babur ‘ s zoon Humayun had ernstige tegenslagen ondervonden en verloor zelfs zijn Koninkrijk nadat het werd veroverd door de Pashtun krijgsheer Sher Shah Suri in 1540. Na de wederopbouw van zijn troepen in ballingschap nam hij vijftien jaar later zijn rijk terug, waardoor zijn zoon en opvolger Akbar een groot rijk had.

ten oosten van Akbar ‘ s rijken, had de Suri generaal Hemu zichzelf opgezet als een sterke man heerser; zichzelf een koning noemde, bouwde hij een powerbase in Bengalen. Op zijn dertiende leek Akbar bijzonder slecht toegerust om met deze dreiging om te gaan. Echter, hij had zeldzame gaven-en de steun van zijn voogd, de talentvolle generaal Bairam Khan. Hemu had onstuitbare momentum, het leek-na al genomen Agra en de strategische vesting van Tughlaqabad, in oktober 1556 veroverde hij Delhi. Te laat om de stad te redden, liet Akbar ‘ s leger het gaan en stopte op de vlakten in het noorden, bij Panipat.Op 5 November 1556 werd het toneel geopend voor de Tweede Slag bij Panipat. Herhaalde olifantenaanslagen slaagden er niet in de vastberadenheid van de in de minderheid zijnde Mughal-soldaten te doorbreken. Een inspirerende figuur, Hemu leidde van voren, hoog op een olifant, een belangrijke talisman voor zijn troepen. Hij was ook een verleidelijk doelwit voor de Mughal boogschutters, en aanvankelijk lieten ze hem met schachten overladen zonder resultaat, zo onneembaar was het headto-foot harnas dat hij droeg. Uiteindelijk vond een pijl zijn weg door een oog-gleuf en doodde hem. Toen ze hun leider zagen vallen, braken de hindoes en vluchtten.

de derde slag (Jan. 14, 1761) eindigde de Maratha-poging om de Mughals als heersers van India op te volgen en markeerde het virtuele einde van het Mughal-Rijk. Het Maratha-leger, onder leiding van de bhao Sahib, oom van de peshwa (eerste minister), werd gevangen en vernietigd door de Afghaanse leider Aḥmad Shah Durrānī.Na het verval van het Mughal-Rijk na de dood van keizer Aurangzeb, had de Maratha Confederatie snel uitgebreid, bedreigend het Afghaanse Durrani-rijk, geregeerd door Ahmad Shah Durrani. Ahmad verklaarde een jihad en lanceerde een campagne die grote delen van de Punjab veroverde. De Maratha ‘ s reageerden door een groot leger op te richten, onder leiding van Sadashivrao Bhau, en heroverden Delhi. Ahmad ‘ s campagne was gericht op het uithongeren van het Maratha leger van zijn voorraden. Tegelijkertijd leidde hij een leger van 40.000 man naar het zuiden om het Maratha-leger in de Punjab te vangen.Bhau besloot om Ahmad ‘ s blokkade te breken, waardoor de twee legers naar Panipat trokken. De eerste probeerde zijn leger te verpulveren met een massaal artilleriebombardement en vervolgens zijn superioriteit in aantallen te gebruiken om de blokkade van Durrani te doorbreken en naar het zuiden te trekken in een defensieve houding. Hij werd echter ondermijnd door rivaliteiten binnen zijn gelederen en de noodzaak om veel burgers te beschermen. Durrani lanceerde een verrassingsaanval voordat de artillerie ernstige schade had aangericht en Bhau ‘ s neef werd gedood. De Maratha-commandant ging de strijd aan om het lichaam van zijn neef te herstellen, maar zijn troepen dachten dat hij dood was en hun moreel kelderde. Het kleinere Durrani-leger maakte gebruik van deze troepen en versloeg hen. Bhau ontsnapte, om enige tijd later te sterven, maar het Maratha leger was vernietigd en de eenheid van het Rijk werd gebroken.Dit begon 40 jaar anarchie in het noordwesten van India en maakte de weg vrij voor latere Britse suprematie.

verliezen: Maratha, 40.000 slachtoffers en 30.000 gevangen van 80.000; Durrani, 5.000 slachtoffers van 40.000-75.000.

Tony BuntingMichael Kerrigan